Brand & water

Helaas heeft de originele post wat te lijden gehad van het verplaatsen van het fotoboek. Een vernieuwd verslag is hier te vinden; Verslag; Brand & Water, maar als je van originaliteit houdt moet je hieronder zijn 😉

—————————————————————-

Sjoerd vroeg me of ik een keer zin had om een keer met een brandweermannen-training bij RISC/Nutec mee te lopen. Natuurlijk had ik daar wel oren naar! Niet alleen fikkie stoken, zoals sommige mensen oneerbiedig kunnen zeggen, maar ook de rest van het Nutec terrein verkennen leek me een interessant aanbod.

Normaal kom ik niet verder dan de boten van Nutec waar we met de Duikschool Get Wet allerlei soorten training geven. Daar zitten we dan een hele dag in een zwembad met een enkel uitstapje naar de vrije val boot, maar alles in het haventje op de boten.

Nu begonnen we onze dag in de grote kantine met een kopje koffie, wachten op Sjoerd die te laat was. Allerlei mannen keken met verbazing naar Jenny en mij die in wat afzondering en onzeker aan onze koffie/thee aan het nippen waren, niet helemaal op onze plek.

Maar gelukkig duurde het niet lang voordat Sjoerd kwam aanzetten en ons aan het handje nam. Er werd me een mooie witte brandweer helm en een schoon brandweerpak in de handen geduwd en Jenny had alvast de camera in de aanslag. In de kleedkamer achter raadde Sjoerd aan om alles, maar dan ook alles uit te trekken. Ik dacht eerst dat hij een geintje maakte, maar ook mijn onderbroek moest uit.

Het scheen dat je zo ging zweten dat het beter een zwembroek kon zijn of natuurlijk helemaal niets, het werd het laatste. Naakt een overal in, dan in het brandwerende pak en nog een stel stevige laarzen aan. Ik kreeg het al lekker warm ookal was het juist bedoeld om de hitte buiten te houden.

Buiten liepen er allerlei brandweermannen door elkaar heen met een aantal brandweerwagens geparkeerd aan de kant. Eerst nog een kopje koffie, dan de ademlucht even regelen. Ik kreeg een setje en masker in mijn handen geduwd en kreeg een korte ademlucht-cursus. Wat niet belangrijk is te vergeten dat de brandweermannen hun fles op de kop op de rug hebben. Voor de rest zijn er wel een aantal basisdingen waar je ook rekening mee houdt als je gaat duiken.

Daarna werd het tijd voor de briefing. Eerst nam een commandant het woord en vervolgens was de beurt aan Sjoerd om een praatje te houden. Het werd een gewone briefing waarin iedereen even op de hoogte gesteld over de regels en richtlijnen van het terrein en met de planning voor deze dag. Het was een leuk contrast dat een man met een oud verroet pak en gesmolten helm de brandweermannen aanspreekt op te passen en vooral aan de eigen veiligheid te denken. Maar na wat geknik en heen en weer gepraat tussen instructeurs konden we dan aan de zonnige dag beginnen!

Situatie 1: Een verkeersongeluk waarbij een vrachtwagen op zijn kant ligt. Sjoerd kijkt wat verveeld, er komt geen vuur bij te pas en pogingen om zijn plek door iemand anders in te laten nemen mislukken. Het hele scenario wordt doorgeoefend vanaf het moment dat de manschappen in de vrachtwagen zitten en Jenny en ik zijn getuige van een “politie-agent” die contact heeft met de brandweer en allerlei instructies krijgt. De waarnemer die in dit rollenspel politie speel moet er helemaal van lachen; Sjoerd communiceert over de radio geheel volgens het boekje als een half automatische robot. Met zwaailichten, maar zonder herrie komen de wagens aanrijden, met wel twee wagens sterk, zou er dan toch een vlammetje bij komen? Ik zie geen vonkje hoop in de ogen van Sjoerd, dus toch niet.

Na een korte inventarisatie van de situatie gaan de 6 man gaat aan het werk om de beknelde lappenpop in de cabine van de vrachtwagen te bevrijden terwijl Jenny en ik er omheen draaien om het goed te kunnen zien. Nu zijn we een soort ramptoerist eigenlijk, maar intussen wordt af en toe gesouffleerd hoe en waarom sommige dingen gedaan worden en wordt het een leerzame ervaring.

Er worden twee grote tangen uit de hulpverlenings-wagen gehaald. Eentje is bedoeld om te knippen en de ander om plaatwerk te spreiden. Later wordt ons verteld dat deze tang een knijpkracht heeft van 125 ton en lieten ze een trekhaak zien die door midden geknipt was. Het blijkt dat deze scharen/tangen een Nederlandse uitvinding is, maar daar ga ik later eens naar op zoek. De cabine van de vrachtwagen wordt gestabiliseerd, een brandweerman klimt in de cabine om voor de welzijn van het slachtoffer te zorgen, er wordt een steiger neergezet, de deur wordt uit de cabine geknipt en men maakt zich klaar het slachtoffer uit het voertuig te halen. Alles gaat erg rustig, geen haast, alles gaat heel beheerst en rustig. Er is geen ruimte voor fouten vermoed ik. Op het moment dat het slachtoffer klaar was om eruit getild te worden was het einde oefening.

Na de oefening gaat de waarnemer nog even met de deelnemers alle punten na waar hij op gelet heeft. Heel veel negatieve dingen had hij niet gezien, het was een goed team, maar tips zijn altijd handig. Daarna is er nog even ruimte om als echte mannen te roddelen over het speelgoed waarmee ze gespeeld hebben.

Na een kopje koffie hangen Sjoerd en ik onze ademluchtsetjes om, want nu gaan we eindelijk doorrookt worden! Sjoerd, Jenny en ik gaan alvast vooruit om te kijken bij een groot betonnen gebouw waar de rook door alle hoekjes en gaten naar buiten komt. Sjoerd en ik zetten onze adem-maskers weer op en nadat Sjoerd me checkt kunnen we naar binnen. Het is apart om door een met rook gevulde kamer te lopen zonder prikkende ogen of keel. Logisch natuurlijk omdat je het masker op hebt, maar het is net als de eerste keer je hoofd onderwater met een ademautomaat. Apart, maar niet eng.

Het was erg donker en Sjoerd leidde me door pikzwarte kamers door deuren heen, trap op, trap af. Even kijken bij een van de stokers die het vuurtje goed warm hield en toen weer naar buiten, naar Jenny zodat ze de onderstaande foto’s kon maken 🙂

Arme Sjoerd was helemaal bedwelmd door de rook en ik moest hem van het brandende gebouw wegslepen (lees: Sjoerd wilde met vuur spelen en ik sleurde hem weg)

Na de korte tour gingen we bij een andere vuurhaard kijken en tot het verdriet van Sjoerd was het een klein vuurtje wat bijna overging in smeulend hout. Dat kan toch anders dacht hij 🙂 Brokken van pallets gingen erop, onderop prikten we wat gaten in het hooi voor wat lucht en langzaam begon de temperatuur op te lopen in het vertrek. Sjoerd demonstreerde het een en ander door zijn handschoen uit te doen en dan je hand van laag bij de grond tot ver boven je hoofd houden om het verschil in temperatuur te voelen. In het begin voelde je mooi het verloop, toen Sjoerd en ik het vuur opgestookt hadden werd het al pijnlijk om je hand boven je middenrif te houden!

De vlammen kwamen hoger en hoger en op een gegeven moment likten de vlammen langs het plafond. Sjoerd vertelde dat dat onverbrande gassen waren die door de hoge temperatuur alsnog verbrandden. Het was nu lekker heet en we konden het vuur wat verstikken met hooi om rook te creeeren. Ook dat werkte goed en kreeg ik met mijn hoofd op de grond lessen over hoe je nog altijd door dichte rook kan komen door dicht bij de grond te blijven. Theorie dat je natuurlijk wel een keer gehoord hebt, maar het is handig om het een keer in de praktijk te zien.

Terwijl het vuur samen met hooi veel rook ontwikkelde en Sjoerd en ik netjes uit de weg waren kwamen brandweermannen oefenen om het vertrek zo snel mogelijk rookvrijer te maken. Vroeger moest je bij een brand alle ramen en deuren sluiten om er zo voor te zorgen dat het vuur weinig zuurstof krijgt en zo niet uit de hand loopt. Nu is er een methode dat ze ventilatoren of de zuiging van de waterstraal gebruiken om rook en warme lucht zo snel als mogelijk uit een gebouw trekken. Je merkte het ook goed, want door het tochten konden we weer rustig onze handschoenen uit doen en de handen boven het hoofd doen. Voordeel, het is veiliger voor slachtoffers en redders. Nadeel is wel dat het vuur feller gaat branden, dus als je zo’n actie doet is het slim om alle risico’s ingecalculeerd te hebben.

Terwijl Sjoerd en ik bezig waren met de rookoefeningen ging Jenny even verder kijken en trof een oliebrand bij een tankstation. Dit leverde spectaculaire foto’s op.

Moet wel zeggen dat ze mooie foto’s kan maken!

Het devies van zo’n brand als dit was geloof ik. Eerst koelen en dan doven. Dus veel water op objecten om te koelen en daarna met een schuimdeken de vlammen doven.

Voor de lunch deden we nog een derde oefening; Een dierenactiviste zat nog in een gebouw waar op de begane grond brand was. Dus we moesten op zoek en gaan redden. Het was er donker en rokerig, maar gelukkig hoefde ik enkel te kijken en gingen de brandweermannen snel en vakkundig aan het werk.

Na de lunch deden we nog 3 oefeningen, waarvan eentje een huis met garage moest voorstellen. De garage was al gevuld met dikke zwarte rook en Sjoerd stuurde me naar binnen om maar eens te kijken. Dat was best een uitdaging moet ik eerlijk zeggen, je loopt door een ruimte waar je het vuur hoort alsof het vlakbij is, maar je ziet niets alsof je geblinddoekt bent en je loopt tegen allerlei dingen op die in de ruimte zijn. Je moet ook via de wand lopen, want anders raak je al snel je orientatie kwijt en probeer dan nog maar eens de uitgang te vinden als je de weg kwijt raakt. Ik heb de vuurhaard gezien, apart omdat je pas op een meter of 2 een gele gloed ziet in de donkere wolken terwijl je al de hele tijd de temperatuur in je pak voelt stijgen en ik kwam zwart de garage weer uit.

Daarna ben ik met Hakim boven de brandweermannen gaan gadeslaan en heb ik een tijd bij een vuurhaard op de 1e verdieping gezeten. Erg heet, vooral toen mannen beneden al een beetje ging blussen en de stoom langs trok. Ik heb toch steeds meer respect voor brandweermannen.

Terwijl iedereen hete helmen, pak en handschoenen aan het halen waren binnen terwijl ze het roet steeds van het masker af moeten vegen stond mijnheer Sjoerd met een klembordje buiten, met zijn witte helm en gelen strepen op zijn pak. Hij was ook niet te beroerd om even een pauze te nemen om even voor Jenny te poseren.

Toen de vuurhaarden geblust waren en ik uiteindelijk buiten stond wist Jenny mijn verhitte blik vast te leggen. Het zal voor Sjoerd en de andere brandweermannen allemaal gewoon zijn in zulke hete ruimtes te staan, maar het was voor mij wel even wennen. Op de mooie witte helm is intussen ook redelijk wat roet komen te staan.

Het is echt wennen om in hete omstandigheden rustig op je knie te zitten te wachten totdat de commandant aan de mannen doorgeeft. Bij het fikkie stoken eerder met Sjoerd zaten we heel dicht op het vuur en werd ik op een gegeven moment misselijk van de hitte, nu werd het weer zo heet en viel het mee. Misschien was het nu toch iets koeler, beter gedronken of beter ingeschat? Hakim had ook wat moeite om binnen te blijven omdat hij met gewone werkhandschoenen rond liep ipv de rode brandwerende handschoenen. Mijn helm was ook te heet om aan te pakken toen ik net het gebouw uit kwam, ik brandde haast mijn hand toen ik deze erop legde.

Voor de tweede oefening was er een demo en ging onze meester Sjoerd een praatje houden. Het verbaasde me een beetje wat Sjoerd allemaal te vertellen had. Hij had blijkbaar ook een heel serieuse kant.

Maar ook bij een serieuse Sjoerd moet er iets branden.

En hoe groter de vlam, hoe spectaculairder.

Soms werd enthousiasme van Sjoerd een beetje getemperd.
Maar al met al een leerzame lezing.

De fotograaf moest natuurlijk ook op de foto 😉
Samen met Safety Case/Cees

Sjoerd op zijn knieen? Bij gebrek aan een schoolbord mag hij met stoepkrijt aan de gang!

Ik ontdekte tijdens de water-pauze dat de helm nog iets kan wat ik niet wist. Een hittewerende bril! Geinig; “Luke, I’m your father”… ideeen.

De laatste oefening was een gas-fabriek of iets dergelijks waar gassen in de brand staan. Sjoerd noemde het ook wel watergooien voor gevorderden en ik kon eindelijk de onderwatercamera van Jenny gebruiken terwijl ik door de buien van bluswater heen liep. Bij elke brand stond op een gegeven moment minstens 1 brandweer-paar om de brand onder controle te houden terwijl het restant op zoek ging naar slachtoffers en mensen die meer over de fabriek wist te vertellen.

Het was een drukke bedoening en het vuur werd op z’n plek gehouden. Na een tijdje het water er goed ophouden en de ketels koelen werd “eindelijk de afsluiter” gevonden en werden alle toevoeren afgesloten. Waarom doe je dat niet meteen vraag je je af? Nou, er kunnen dingen ook exploderen als je zomaar een toevoer afsluit en moet je eerst informatie inwinnen. Het lijkt allemaal eenvoudig, maar is niet altijd zo.

Na een paar uurtjes het verschil tussen de droge schone Sjoerd en de natte vieze Floris, maar wel een leuke tijd gehad 😛

Na een stevige de-briefing het einde…

Sjoerd wist me trouwens te vertellen dat een Brandweerhelm begint te smelten bij ongeveer 600 graden. Met dat idee in je achterhoofd, kijk eens naar de onderstaande foto;

Al met al een leerzame dag, thanks Sjoerd 😉
Voor meer foto’s, zie hier, thanks Jenny!
De volgende dag ging ik weer bezig op hetzelfde terrein met de natte kant van redden.