Chaos brengt vooruitgang
Vandaag zat ik bij de ANWB naar een document te staren terwijl mensen vochten om een vergaderzaaltje naast mijn bureaublok. De uiteindelijke winnaars stonden wat te kletsen terwijl ze wachten op het afdruipen van de verliezers. Het onderwerp was Griekenland, het mogelijke faillissement en het risico dat daarmee Europa ook in een negatieve spiraal terecht zou komen.
De dame die het verhaal vertelde liet het als iets vreselijks klinken en haar stem verraadde behoorlijk wat zorgen. Ze had het er over dat bij een faillissement de Duitse en Franse banken in de problemen komen en dat weer een effect heeft op de rest van Europa. Haar verhaal klinkt herkenbaar nadat ik “Wat als Griekenland failliet gaat? Stap-voor-stap handleiding” gelezen had. Het ziet er inderdaad donker uit en alle belangrijke spelers zullen proberen te voorkomen dat het een regelrechte ramp word.
Ik moest mij inhouden om niet te zeggen: “Wat nou als we het in laten storten?” Ik kende de mensen niet en wilde me niet in het gesprek mengen. Maar de vraag blijft bij mij hangen… Waarom laten we niet de hele Europese economie instorten? Ik snap dat het een hoop stress zal veroorzaken. Mensen kunnen misschien niet meer brood kopen, ik kan niet meer werken, brandstof is niet meer te betalen en ik kan een heleboel dingen niet meer doen die ik graag doe. Maar is het niet beter als er weer chaos komt? Er zijn de mooiste zaken uit hele vervelende situaties gekomen. Nu berusten we allemaal in wat we kennen, wat we doen en we raken steeds verder van de creatieve mens die we ooit waren. We hoeven immers niet creatief te zijn, het leven rolt wel door. Als we straks weer gedwongen worden te innoveren, gaan we dan niet verder met de vooruitgang van de mens?
Een voorbeeld: Jarenlang weten we dat de fossiele brandstoffen opraken, nu alles duurder wordt en het einde steeds meer in zicht komt worden we creatiever en innovatiever.
Nu eten we ons helemaal klem aan vis, terwijl het heeeel slecht gaat met de visstand. Straks kunnen we het gewoon niet meer maken en moeten we alternatieven zoeken en zullen we ontdekken dat we net zo makkelijk de omega-3 uit algen kunnen halen. Net als de vissen die dat al eeuwen doen.
Napoleontische oorlogen
Ooit waren we onderdeel van een Frans rijk en onder de Franse invloed werden in ons land diverse zaken ingericht die we nog steeds gebruiken. Voorbeelden zijn het Burgerlijk Wetboek, de Burgerlijke Stand en het Kadaster. Naast deze triviale zaken voerde Napoleon ook nieuwe standaard maten en gewichten in die nu niet weg te denken zijn de voorbeelden zijn natuurlijk onze meter en de kilogram. Napoleon moest innoveren om zijn rijk te kunnen besturen, indelen en daar plukken we nu nog de vruchten van.
Tweede wereldoorlog
In de tweede wereldoorlog was er een behoefte aan penicilline. Voor de oorlog waren er verschillende bedrijven in Amerika er wel mee bezig, maar het kwam maar niet echt van de grond. Ineens was er een zware noodzaak in plaats commerciële wens en nog nooit heeft de mens zoveel duizenden liters weten te maken van het goedje.
Daarnaast heeft de wens om zo effectief als mogelijk bepaalde bevolkingsgroepen te vernietigen gezorgd voor een prima spoornetwerk waar ons spoor tegenwoordig op gebaseerd is.
Allemaal hele ellendige situaties en vooraf had men er nooit voor gekozen, maar omdat we per ongeluk in die situatie terecht kwamen heeft het ons volk wel doen innoveren. Nu suggereer ik niet dat we weer een oorlog moeten gaan starten om vooruitgang te boeken. De bovenstaande oorlogen waren ook maar ter illustratie. Maar ik denk wel dat het interessant is om weer uit onze comfort zone te komen en wat we dan weer kunnen bereiken. Onder druk wordt alles vloeibaar, als mensen worden gedwongen samen te werken.
Een interessante TED-lezing is deze, ik raad hem aan!
Edward Tenner: Unintended consequences
