Met de GPS op pad, hoe?

We gaan met de Offroadboyz nog wel eens op pad en dan is het noodzakelijk om met topo-kaarten te navigeren. Tegenwoordig kunnen we die gewoon inlezen in onze navigatie en deze digitaal gebruiken. Zo hebben we een hele verzameling punten uit onze vorige trips waar het interessant is of waar we auto onderdelen kunnen halen. Maar het vereist wel wat handigheid met een GPS. Hieronder wat wetenswaardigheden wat ik gebruik. Het zal gaan over:

• mijn situatie
• kaarten
• apparaten
• en hoe verder?

Voor dit verhaal is het goed om te weten dat ik gebruik maak van Garmin apparatuur. Deze blog-post zal voor mensen met een andere navigatie, zoals een Tom Tom, een stuk minder interessant zijn. Daarnaast heb ik een Mac en zullen sommige dingen voor mensen met Windows er iets anders uit zien.

Mijn situatie

Ik heb drie navigatie-systemen.
Eentje voor op de motor, een Zümo 350, met een City Navigator kaart en deze gebruik ik om gewoon de weg te vinden zoals vrijwel iedereen een Tom Tom of andere navigatie gebruikt. Ik rijd vrij veel op de motor, dus deze navigatie blijft altijd bij mijn motor, in mijn koffer zitten.

Eentje voor algemeen gebruik, dat is de applicatie Navigon op mijn iPhone. Deze kan eigenlijk niet zoveel anders dan navigeren. Als ik in de auto zit en even de weg niet weet dan zet ik deze aan. Ik heb altijd mijn iPhone bij me, dus altijd wel navigatie. Ik zou ook Google Maps kunnen gebruiken, maar het voordeel van deze app is dat de kaarten op mijn iPhone staan. Ik heb dan geen internet nodig heb en het kost niets van mijn bundel.

Tot slot heb ik een wandel/outdoor GPS, een Oregon 650t. Deze gebruik ik tijdens het skiën, wandelen en offroad rijden met mijn vrienden. Dit apparaat kan vrijwel alle kaarten lezen die Garmin en derden beschikbaar stelt voor GPS-apparaten. Hij kan op gewone batterijen functioneren of met een bijgeleverde battery-pack.

Zoals je ziet heb ik een aantal verschillende apparaten met alle drie een heel specifiek doel. Als je nog iets moet aanschaffen dan moet je eerst goed nadenken waarvoor je het nodig hebt. Een voorbeeld: Had ik de Zumo en de Oregon niet beter  kunnen samen voegen? Uiteindelijk niet, want alleen de eenvoud van de Zümo is ideaal op de motor terwijl ik tijdens het terreinrijden in het bos juist meer opties en details wil hebben.

Kaarten

Garmin en een aantal andere aanbieders hebben kaarten voor je. En het is maar net wat je nodig hebt. Eigenlijk kan je het onder verdelen in een drietal groepen.

• Wegenkaarten, zoals we gewend zijn bij de doorsnee navigatie-apparaten.
• Topo-kaarten, wat men goed kan gebruiken tijdens het wandelen, fietsen en offroad rijden. Deze kaarten kennen we weer wat onderverdelingen in details.
• Waterkaarten, voor mensen die vooral de weg wilt weten op het water.
• Satelliet kaarten, deze zijn eigenlijk alleen via de computer te bekijken.
• Open Source kaarten, als je handig bent; gratis kaarten met verschillende detail-niveaus
• Speciale kaarten, bijzondere kaarten die een klasse op zich zijn

Wegenkaart
doel: over standaard wegen de bestemming bereiken
Als je gewoon de weg wilt weten met de auto of motor in de stad, op vakantie, etc dan raad ik je aan om de gewone wegenkaart te nemen, oftewel de Garmin City Navigator of tegenwoordig nüMaps. Als je een gebruikelijke GPS koopt zoals een Zümo op de motor of Nüvi in de auto let dan op bij de aanschaf. Hier zit vaak al een kaart in of bij. Als je dan meteen ook de Lifetime update er bij neemt voor een klein bedrag dan ben je verzekerd van kaart-updates zolang als je het apparaat gebruikt.

Hieronder zie je een voorbeeld van Vendresse, een klein dorpje in Frankrijk, op de City Navigator/nüMaps kaart.

Topo kaart
doel: je orienteren op de omgeving en objecten om je heen
Deze kaart geeft je veel meer details van de omgeving. Je ziet onder andere ook de kleine onverharde paden waar je met de auto niet meer overheen kan. Daarnaast zie je ook meer details qua gebouwen, hoogteverschillen en andere objecten in de omgeving. Als je gaat wandelen, fietsen of met een auto de bossen heb je hier veel meer aan. Het gaat dan niet meer om functioneel over wegen z.s.m. de weg te vinden. Je hebt een aantal verschillende details: 1:10.000, 1:15.000 en 1:25.000, hoe lager het getal, hoe gedetailleerder.

Hieronder zie je een voorbeeld van Vendresse, een klein dorpje in Frankrijk, op de France Topo Pro kaart.

Waterkaart
doel: Navigatie als de wegenkaart, maar dan op het water
Ik moet meteen bekennen dat ik hier helemaal geen kaas van heb gegeten. Als ik de voorbeelden zie dan kan ik me voorstellen dat het heel goed werkt en qua details een combinatie is van de wegenkaart en de topo kaart, maar dan op het water.

Satelliet kaarten
Doel: Hetzelfde als topo kaarten, maar dan op basis van foto’s
Deze kaarten zijn iets anders en worden niet op standaard GPS apparaten getoond. Je kan met een computer ze wel bekijken. Maar dat valt een beetje buiten deze blog-post

Hieronder zie je een voorbeeld van Vendresse, een klein dorpje in Frankrijk, op de Google Maps satelliet kaart.

Open Source kaarten
Doel: Hetzelfde als wegen- en topo-kaarten
Kaarten up-to-date houden kost geld en moeite en daarom moeten we voor kaarten soms best wat geld betalen. Als je nou een groep vrijwilligers hebt dan zou het kunnen dat kaarten gratis zijn. Dit is ook de gedachte van Open Street Maps (OSM). Reeds meer dan 20 miljoen kilometer wegen, fiets- en voetpaden werden in kaart gebracht door middel van het overnemen van gegevens van luchtfoto’s, en ingebrachte tracks uit GPS-apparaten. Het kan dus slim zijn om hier te kijken voor een kaart: Garmin.OpenStreetMap.nl.

Hieronder zie je een voorbeeld van Vendresse, een klein dorpje in Frankrijk, op de Open Street Map kaart.

Speciale kaarten
Garmin heeft een gratis Wintersport kaart uitgebracht met als dekking, volgens de website, “most of the Alps, Jura, Vosges, Bavarian Forest, Black Forest and Pyrenees.” Interessant om op je Garmin de ski-pisten, uiteraard in de juiste kleur, te kunnen zien. Je kunt hem hier downloaden: Garmin, free Winter Activity Map.

Verder heeft Waypoint.nl een initiatief opgezet dat OnRoute heet. Deze club past Garmin kaarten aan zodat je als vrijtijds-rijder niet over de snelste wegen rijdt, maar over de mooiste. Door te spelen met de voorkeuren van de wegen op een kaart zorgen zij er voor dat je over de mooiste weg gaat. Dus niet over een saaie B-weg, maar over een mooi slingerend landweggetje. En ze gaan niet over een snelweg, maar over een mooie berg-weg. Etc. Zelf heb ik de OnRoute motorkaart gekocht en in mijn motor-navigatie gedaan. Als ik even de tijd heb dan zet ik die kaart aan i.p.v. de City Navigator (nüMaps) en rijd met een omweg naar mijn bestemming.

Conclusie
Je moet eerst bedenken wat je nodig hebt. Je zou je zelfs je wegen navigatie kunnen baseren op topo-kaarten en als je zelden een land uit komt is dat misschien afdoende. Maar als je af en toe op vakantie gaat naar andere landen en daar ook navigatie wilt gebruiken kan het een kostbare zaak worden. Topo kaarten zijn duurder om te maken en kosten dus ook meer geld. Dan kan je beter een West-Europa of geheel Europa wegenkaart kopen en als je ergens wilt fietsen dan kan je per regio of land een topo kaart kopen. Wat voorbeelden:

• Wegenkaart met levenslange updates bij Garmin kost €89 en dan heb je als dekking; West, Midden en Oost-Europa.
• Garmin Topo kaart van de BeNeLux kost; €139, Frankrijk kost €129 en Duitsland €129 Dat is €400 voor vijf landen.
• Open Street Maps zijn gratis, maar je ziet in het bovenstaande voorbeeld dat niet altijd alle wegen er op staan.

Check ook dit filmpje over mogelijke kaarten.

Apparaten

Er zijn een heleboel verschillende modellen van Garmin en op dit moment heeft dit merk wel mijn voorkeur. Zoals al eerder gezegd is het sterk afhankelijk van wat je nodig hebt.

• Zümo; gericht op de motor. Waterdicht en redelijk stootvast. Groot scherm voor gebruiksgemak en zichtbaarheid. Standaard met wegenkaart.
• Nüvi; gericht op de auto. Goedkoper. Standaard met wegenkaart.
• Montana, Oregon, eTrex, GPSMap; Gericht op de outdoor. Compatible met allerlei kaarten. Waterdicht, stootvast. Gedetailleerd qua opties.
• Edge; gericht op de fietsers. Verder de features van de bovenstaande modellen.

Deze modellen zijn vrij divers en het is verstandig om je goed te laten informeren bij een goede winkel. Je kan ook redelijk wat informatie inwinnen via fora zoals het Waypoint forum en kijk vooral eens bij de filmpjes van Mr. GPS.

Voor op de motor heb ik een Zümo 350 gekozen. Deze is waterdicht en had alles te bieden wat ik nodig had. Voor de doe-het-allemaal-GPS heb ik voor de Oregon 650t gekozen, het plaatje zie je aan het begin van de post. Deze is uitgerust met een camera zodat je af en toe foto’s kan maken die dan met de juiste locatie wordt opgeslagen. Je iPhone doet dit ook en met betere kwaliteit, alleen de GPS gegevens zijn wat minder precies. Voor mezelf is het vooral om beelden te onthouden zodat ik later hier een toepasselijke naam aan kan geven. Ik heb voor de Oregon gekozen omdat deze kleiner is. Voor een grote duidelijke navigatie heb ik mijn Zümo al en die kan ik ook meenemen in de auto. De Oregon is dan makkelijker om ook eens mee te nemen met wandelen of hij is niet zo zwaar in mijn rugzak als ik ga skiën. Als je hem niet draagbaar wilt hebben kan je ook kiezen voor een Montana (foto staat als eerste boven dit stukje). Deze heeft een groter scherm.

En hoe verder?

Basecamp
Als je het apparaat hebt en de kaarten die je nodig hebt. Dan wordt het tijd om te gaan rijden, lopen, varen of fietsen. Dan kan je er nog heel wat meer dingen mee uithalen. Ik raad aan om Basecamp te installeren en de gps regelmatig aan te sluiten aan de computer. Dan kan je uitlezen waar je apparaat is geweest. Je kan opgeslagen waypoints op je computer zetten of weer terug zetten naar het apparaat. Een voorbeeld vind je hierna. Petra en ik waren in de Ramble Rally door een gedeelte van Europa gereden. Door elke dag de Garmin uit te lezen op de computer kon ik de volgende route registreren met verschillende waypoints.
Als je meer wilt weten over het maken van dit soort kaartjes: Interactieve kaarten op de site.

Zelf heb ik op mijn Mac een hele verzameling aan punten, routes en tracks van vroegere trips door de Ardennen. Als we een plek tegen komen waar we graag een keer terug willen komen om verschillende reden dan maakt iemand daar een ‘waypoint’, oftewel slaat de GPS-coordinaten op onder een naam. Dan kan ik dit later uitlezen, een logische naam aan geven en verdelen over alle andere GPS apparaten. Dan kunnen we een jaar later hier weer langs rijden.

Maak wel regelmatig een back-up van je Basecamp database anders raak je heel wat informatie kwijt als er iets mis gaat. Het is mij wel eens gebeurd, helaas.

Je kunt een cursus Basecamp kopen bij Mr. GPS, wat ik zelf gedaan heb. Check hier: Basecamp voor motorrijders. Het lijkt alleen voor motorrijders te zijn. Dit zijn mensen die vaak met uitgezette routes bezig zijn, maar anderen kunnen hier ook prima van leren. Iets goedkoper en ook een goede om mee te beginnen is: Basecamp voor Mac. (of Basecamp voor Windows)

Routes downloaden
Internet staat vol met allerlei routes. Download er een paar en ga lekker toeren!

• Een hele bekende site: GPSTracks
• Speciaal voor fietsers: NederlandFietsland
• Allerlei routes op: route.nl
• Wandeltochten: wandelnet.nl
• Allerlei auto, motor, fiets en wandelroutes: RouteYou

Download een route, importeer het in Basecamp, sluit de gps aan en zet de route over naar het apparaat. Natuurlijk gaat het niet zo eenvoudig, je moet letten op de routering voorkeuren enzo. Maar de lessen van Mr.GPS en Garmin helpen daar goed bij.